«ការស្គាល់ខ្លួនឯងតាមរយៈទស្សនវិទូ» (ភាគ១)
ទស្សនវិទូបានចំណាយពេលអស់រាប់ពាន់ឆ្នាំមកហើយក្នុងការស្វែងរកការស្គាល់ខ្លួនឯង។ តើខ្ញុំជានរណា? ធ្វើយ៉ាងម៉េចទើបស្គាល់ខ្លួនឯង? ហេតុអ្វីចាំបាច់ត្រូវស្គាល់ខ្លួនឯង? ស្គាល់ខ្លួនឯងទៅបានប្រយោជន៍អ្វីខ្លះ? ហេតុផលក្នុងការស្គាល់ខ្លួនឯងគឺ ងាយស្រួលគ្រប់គ្រងខ្លួនឯង រកសុភមង្គលឲ្យខ្លួនឯង និងងាយផ្តល់នូវអត្ថន័យជីវិតដល់ខ្លួនឯង ព្រោះថាតម្លៃរបស់មនុស្សមិនស្ថិតនៅត្រឹមតែការរស់ដូចសត្វប៉ុណ្ណោះទេ ។ ទស្សនវិទូ អារីស្តូត យល់ថាការស្គាល់ខ្លួនឯង គឺជាចំណុចចាប់ផ្តើមនៃគតិបណ្ឌិត ។ ដូច្នេះដើម្បីស្គាល់ខ្លួនឯង អ្នកគួរពិចារណា១៧ចំណុចសំខាន់ៗដូចខាងក្រោមនេះ៖
១. ស្វែងយល់ពីតម្រូវការរបស់រាងកាយ៖ មនុស្សទាំងអស់អាចរស់នៅបានដោយសារ អាហារ ប៉ុន្តែដើម្បីឲ្យមានសុខភាពល្អ និងមានអាយុវែង ត្រឹមតែអាហារ មិនគ្រប់គ្រាន់នោះទេ មនុស្សចាំបាច់ត្រូវការអាហារមានជីវជាតិ មានអនាម័យ និងមានវីតាមីនគ្រប់គ្រាន់ ជាដើម ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលរឹតតែសំខាន់ទៀតនោះគឺ បរិមាណនៃការញ៉ាំអាហារនោះ ឲ្យបានត្រឹមត្រូវទៅតាមបរិមាណសមល្មមនៃសព៌ាង្គកាយរបស់មនុស្សម្នាក់ៗ ដូច្នេះដើម្បីស្គាល់ខ្លួនឯងអ្នកចាំបាច់ត្រូវស្គាល់ពីមុខងារនៃសរីរាង្គនីមួយៗ នៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នកជាមុនសិន ។
២. ស្វែងយល់ពីចរិតខ្លួនឯង៖ ចរិត គឺជាការប្រព្រឹត្ត ជាកិរិយាមារយាទ ជាឫកពាជាបែបបទ។ ពាក្យសំខាន់ៗសម្រាប់ពណ៌នាអំពីចរិតរួមមាន សុភាពរាបសារ ទន់ភ្លន់ ហ្មត់ចត់ រឹងមាំ យកចិត្តទុកដាក់ ស្ងប់ស្ងាត់ ដាក់ខ្លួន ឆ្មើងឆ្មៃ ចិត្តទូលាយ ចិត្តចង្អៀត ស្មោះត្រង់ កោងកាច ខ្ជីខ្ជា ជាដើម ។ ក្នុងទស្សនវិជ្ជា ចរិត គឺជាទម្លាប់នៃទង្វើរបស់ មនុស្ស។ មនុស្សល្អឬមិនល្អ ជោគជ័យឬបរាជ័យអាស្រ័យលើចរិត រហូតដល់មាន ទស្សនវិទូម្នាក់ឈ្មោះ ហេរ៉ា លីទូស ពោលថា “វាសនារបស់អ្នក អាស្រ័យលើចរិតរបស់អ្នក” ។ ដូច្នេះអ្នកគប្បីស្វែងយល់ពីចរិតរបស់ខ្លួនឲ្យបានច្បាស់លាស់ ទើបអ្នកអាចស្គាល់ខ្លួនឯងកាន់តែច្បាស់ ។
៣. រកឲ្យឃើញនូវអ្វីដែលខ្លួនស្រឡាញ់៖ ហេតុផល គឺជាទាសកររបស់សេចក្តីស្រឡាញ់ នេះជាការលើកឡើងរបស់ទស្សនវិទូ ដេ វីឌយ៉ូម ។ ដូច្នេះសេចក្តីស្រឡាញ់ គឺពិតជាសំខាន់ណាស់ក្នុងការបញ្ជាខ្លួនរបស់អ្នក ។ បើគិតមួយភ្លែតទៅ ដូចជាគ្មានអ្វីលំបាកនោះទេ គ្រាន់តែអ្វីដែលខ្លួនស្រឡាញ់ អ្នកណាមិនដឹងថាខ្លួនឯងស្រឡាញ់ពណ៌អ្វី ខ្លួនឯងស្រឡាញ់កីឡាអ្វី ខ្លួនឯងស្រឡាញ់បទចម្រៀងរបស់អ្នកណា ប៉ុន្តែការដឹងបែបនេះនៅមិនទាន់ពេញលេញនៅឡើយនោះទេ ព្រោះវាត្រឹមតែជាចំណង់ចំណូលចិត្តខ្លីៗប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែសេចក្តីស្រឡាញ់គឺលើសពីនេះ ។ សេចក្តីស្រឡាញ់ក្នុងទីនេះ សំដៅយកការស្រឡាញ់អ្វីមួយ ឬនរណាម្នាក់ដែលមិនប្រែប្រួល ឬមិនងាយនឹងប្រែប្រួល ។ ជាក់ស្តែងទស្សនវិទូ សូក្រាត ស្រឡាញ់សច្ចធម៌មិនប្រែប្រួលដោយប្រកាន់គោលជំហររបស់ខ្លួន ទោះបីជាត្រូវគេកាត់ទោសប្រហារជីវិតក៏ដោយ ។
៤. ស្វែងរកទស្សនវិទូមកធ្វើជាគំរូ៖ មុននឹងស្គាល់ខ្លួនឯងជានរណា អ្នកលំបាកនឹងឆ្លងផុតពីការជ្រើសរើសយក អ្នកមានគតិបណ្ឌិតមកសិក្សារៀនសូត្រអំពីជីវិតរបស់គាត់ ។ តើចរិតរបស់ពួកគាត់បែបណា? គាត់ចង់បានអ្វីពីជីវិត? គោលដៅនៃជីវិតរបស់គាត់មានអ្វីខ្លះ? តម្លៃជីវិតរបស់គាត់ជាអ្វី? គាត់សម្រេចបានសមទ្ធិផលអ្វីខ្លះនៅក្នុងជីវិត? ឧទាហរណ៍ មហាត្មៈគន្ធីឲ្យតម្លៃលើអហិង្សា ហេតុដូច្នេះបានជាលោកទាមទារឯករាជ្យពីចក្រភពអង់គ្លេសដោយអហិង្សា ។ ទស្សនវិទូ ផ្លាតូ បានបង្កើតសាកលវិទ្យាល័យដំបូងគេបង្អស់នៅលោកខាងលិច ។ ដូច្នេះអ្នកគប្បីស្វែងយល់ពីប្រវត្តិ និងទស្សនៈរបស់គាត់ម្នាក់ៗ ដើម្បីយកមកឆ្លុះបញ្ចាំងក្នុងការស្វែងរកខ្លួនឯង ។
៥. ស្វែងរកទេពកោសល្យរបស់អ្នកឲ្យឃើញ៖ ទេពកោសល្យ គឺជាសមត្ថភាពដ៏ប៉ិនប្រសព្វពីធម្មជាតិដោយមិនចាំបាច់បង្រៀន ។ ការស្វែងរកទេពកោសល្យក្នុងន័យនេះ សំដៅយកការស្វែងរកភាពខ្លាំងបំផុតនៅក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក ។ អ្នកខ្លះពូកែវិភាគ អ្នកខ្លះពូកែយល់ពីអ្នកដទៃ អ្នកខ្លះពូកែស្រមើស្រមៃជារូបភាព អ្នកខ្លះពូកែដោះស្រាយបញ្ហាជាដើម ។ សូម្បីតែទស្សនវិទូក៏ត្រូវការទេពកោសល្យ ដើម្បីដឹកនាំជីវិតរបស់ខ្លួនដែរ ជាក់ស្តែង សូក្រាត ពោលថា “ទស្សនវិទូ ប្រើប្រាស់ ទេពកោសល្យពីកំណើតដើម្បីជាយុទ្ធសាស្ត្រសម្រេចគោលដៅ” ។ ទេពកោសល្យរបស់ សូក្រាត គឺពូកែចោទសួរ ទេពកោលស្យរបស់ ស៊ុនហ្សឺ គឺពូកែខាងយុទ្ធសាស្ត្រ ទេពកោសល្យរបស់ ផ្លាតូ គឺពូកែខាងបង្កើតអ្វីៗដែលថ្មី ទេពកោសល្យរបស់ព្រះមហោសថគឺពូកែដោះស្រាយ បញ្ហា ។ ចុះទេពកោសល្យរបស់អ្នកគឺជាអ្វី?
៦. ជ្រើសរើសជំនាញសិក្សាដែលស័ក្តិសមនឹងអ្នក ៖ ជំនាញសិក្សាពិតជាផ្នែកដ៏សំខាន់បំផុតមួយនៃជីវិត ព្រោះវានឹងបង្ហាញនូវរូបភាពរបស់អ្នកនៅថ្ងៃអនាគត អ្នកនឹងរស់នៅ ជាមួយវាស្ទើរពេញមួយជីវិត ។ បើអ្នកចង់ជ្រើសរើសជំនាញទស្សនវិជ្ជា ចូរសួរខ្លួនឯងដូចខាងក្រោមនេះ៖
ហេតុអ្វីបានជាអ្នកចង់សិក្សាទស្សនវិជ្ជា?
តើទស្សនវិជ្ជាសិក្សាពីអ្វីខ្លះ?
តើធម្មជាតិនៃទស្សនវិជ្ជាស័ក្តិសមនឹងចរិតរបស់អ្នកឬអត់?
តើទស្សនវិជ្ជារៀនចប់ទៅអាចធ្វើការងារអ្វីបានខ្លះ?
ជំនាញខ្លះដែលអ្នកគួរពិចារណាដើម្បីស្វែងរកខ្លួនឯងមានដូចជា ទស្សនវិជ្ជា ចិត្តវិទ្យា សង្គមវិទ្យា ច្បាប់ គ្រប់គ្រងជាដើម ។
៧. ស្វែងរកអាជីព-ការងារដ៏ស័ក្តិសម៖ ក្រោយពេលមានជំនាញណាមួយ ការងារពិតជាដើរតួនាទីសំខាន់ជាងជំនាញសិក្សាទៅទៀត ព្រោះវាគឺជាមុខងារដ៏ចម្បងរបស់មនុស្ស ដូច្នេះមុននឹងជ្រើសរើសការងារណាមួយ អ្នកគប្បីសួរសំណួរខ្លះៗជាមុនសិន៖
តើការងារនោះត្រូវការលក្ខណសម្បត្តិអ្វីខ្លះ?
តើការងារនោះមានការទទួលខុសត្រូវអ្វីខ្លះ?
តើលទ្ធភាពនិងសមត្ថភាពរបស់អ្នកស័ក្តិសមនឹងការងារនោះឬអត់?
តើចរិតរបស់អ្នកស្របជាមួយនឹងធម្មជាតិនៃការងារនោះឬអត់?
បើអ្នកកំពុងតែធ្វើការងារអ្នកគួរគប្បីពិនិត្យឡើងវិញថា៖
តើអ្នកសប្បាយចិត្តជាមួយនឹងការងាររបស់អ្នកឬអត់?
តើអ្នកកំពុងធ្វើការងារនេះដើម្បីអ្វី?
តើការងារដែលអ្នកកំពុងតែធ្វើនេះស្របជាមួយនឹងគោលដៅនៃជីវិតឬអត់?
“ទស្សនវិទូ ខុង ជឺ បានពោលថា ការជ្រើសរើសការងារណាដែលខ្លួនស្រឡាញ់ អ្នកនឹងគ្មានអារម្មណ៍ថា នឿយហត់ឡើយ” ។ ដូច្នេះដើម្បីស្វែងរកការងារដ៏ល្អមួយ អ្នកគប្បីស្វែងរកទិញសៀវភៅអំពីការជ្រើសរើសជំនាញសិក្សា ឬអាជីព-ការងារ ឬក៏ទៅប្រឹក្សាយោបល់ជាមួយអ្នកជំនាញក៏បាន ។
៨. ស្វែងរកចំណុចខ្លាំង និងចំណុចខ្សោយរបស់អ្នកឲ្យបានជាប្រចាំ៖ មនុស្សរស់នៅ ជាមួយនឹងខ្លួនឯង បើមិនស្វែងយល់ពីខ្លួនឯង មិនយល់ពីខ្លួនឯង តើឲ្យអ្នកណាមកស្គាល់ពីខ្លួនឯង? ស៊ុន ហ្សឺ ពោលថា ស្គាល់ខ្លួនឯង ស្គាល់សត្រូវ បើអ្នកច្បាំង ១០០ដង អ្នកនឹងទទួលបាននូវជ័យជម្នះ ១០០ដង ។ ចំណុចខ្លាំងរបស់ទស្សនវិទូ សូក្រាត គឺពូកែវោហាសាស្ត្រ និងពូកែចោទសួរ ចំណុចខ្សោយរបស់គាត់គឺមិនសូវមាន ទ្រព្យធន ។ ជាក់ស្តែងមុនពេលគាត់ស្លាប់ គាត់បានយកមាន់ដែលគាត់ចិញ្ចឹមទៅសងបំណុលដែលគាត់ជំពាក់គេ ។ ដូច្នេះយើងគប្បីដឹងនូវចំណុចខ្លាំង និងចំណុចខ្សោយ របស់ខ្លួនឯងឲ្យបានច្បាស់ទើបឈ្មោះថា ស្គាល់ខ្លួនឯង ។
អត្ថបទដោយ ឈុន សំណាង អ្នករៀបរៀងសៀវភៅ ប្រជុំទ្រឹស្តីទស្សនវិទូល្បីៗ៕
អត្ថបទពាណិជ្ជកម្ម
